چرا زنان در زلزلۀ ویرانگر نپال بیشتر از مردان در معرض خطر هستند؟
تصور میشود که بلایای طبیعی قاتلانی بدون تبعیض هستند- اما آیا این امر کاملاً درست است؟ روشن است که بلایا زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار میدهد. در مطالعهای که سال ۲۰۰۷ توسط محققان مکتب اقتصادی دانشگاه «اسکس لندن» انجام شد، این نتیجه به دست آمد که بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۲۰۰۲، بلایای طبیعی در ۱۴۱ کشور بهطور قابلتوجهی موجب از بین رفتن تعداد بیشتری از زنان در مقایسه با مردان شد، همچنین مشخص شد هرچقدر مصیبت فاجعه بارتر، نابرابری جنسیتی نیز بیشتر است.
آمارهای اخیر نپال نشان میدهند که از میان ۳/۱ میلیون انسانی که تحت تأثیر زلزله قرارگرفتهاند، حدود ۵۳% را زنان تشکیل میدهند- میزان اریب اندک، اما همچنان از نظر آماری معنیدار است.
این نتیجه ممکن است بهزودی تغییر کند. بنا بر شاخصهای مقاومت زنان (Women Resilience Index) اندازۀ برآورد توانایی کشور جهت کاهش ریسک در فاجعه و بهبود وضعیت زنان، نپال نمرۀ ناچیز ۲/۴۵ از ۱۰۰ را دارد. نمره ژاپن ۶/۸۰ و پاکستان ۸/۲۷ در این ردهبندی است.
همچنین تجربیات فجایع گذشته نشان میدهد که تبعیض تأثیرگذار بر زنان میتواند امدادرسانی پس از فاجعه را دشوارتر کند.
فاکتورهای متعدد اجتماعی و بیولوژیک موجب تشدید این تبعیض میشوند. برای مثال، علت مرگومیر بالای زنان در طول زلزلههای ۲۰۰۱ «گجرات» پاکستان و ۱۹۹۳ «ماهاراشترا» هند که شامل ۲۰۰۰۰ و ۱۰۰۰۰ قربانی میشد، حضور تعداد بیشتری از زنان در خانه بود، درحالیکه مردان در محیطهای باز بودند.
در سال ۲۰۰۴، زمانی که سومین زلزلۀ ثبتشده در تاریخ، تسونامی اقیانوس هند را نشانه گرفت، به ازای هر مرد چهار زن در ضربۀ سخت آچۀ اندونزی کشته شدند.: چراکه که زنان در اندونزی معمولاً یاد نمیگیرند که چگونه شنا کنند یا از درختان بالا بروند.
در طول سیل ۱۹۹۸ بنگلادش و پسازآن، بسیاری از زنان به خاطر نبود بهداشت و تابوی مربوط به قاعدگی، از عفونت دستگاه ادراری رنج کشیدند.
«برخی شیوههای مرسوم فرهنگی، به پنهان کردن هرچه بیشتر نیازهای زنان دامن میزنند ازاینرو امدادرسانی به آنها در محیطهای عمومی دشوارتر از مردان است. زنانی که در عادت ماهانه هستند در صورت کمیابی یا نایابی آب دشواریهای بیشتری را متحمل میشوند»، این را سخنگوی آژانس کمکهای بینالمللی آکسفام به کوارتز گفت. (کوارتز موسسۀ نشر اخبار اقتصادی وابسته به رسانۀ آتلنتیک است که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ آغاز به کار کرد.)