تلاش برای فراموشی آلیس بلانش
![تلاش برای فراموشی آلیس بلانش](https://old.chekad.tv/wp-content/uploads/2015/05/آلیس-گی-بلانش-که-اول-جولای-۱۸۷۳-در-پاریس-متولد-شد،-در-بیستسالگی-150x150.jpg)
آلیس گی بلانش که اول جولای ۱۸۷۳ در پاریس متولد شد، در بیستسالگی در کمپانی گامونت که کار او فروش قطعات و دوربینهای عکاسی بود بهعنوان منشی استخدام شد. آلیس از طریق کار با دوربینها توانست جزئیاتی از تصویر متحرک را کشف کند و بهواسطه آگاهیاش از دوربینهای عکاسی و تجهیزات آن، توسط برادران لومیر که از مشتریان گامونت بودند در ۲۲ مارس ۱۸۹۵ دعوت به همکاری شد. چند ماه بعدازآن بود که سینما توسط لومیرها و آلیس گی بلانش کشف شد.
مینا کشاورز، مدرسه فمینیستی: وقتی کتابهای تاریخ سینما را ورق بزنید خیلی کم پیش میآید بانام فیلمسازان زنی بربخورید که مؤلف کتاب، آنها را جزئی از پایههای اصلی سینما بداند. و در همه انواع این کتابها بیش از فیلمسازان زن به بازیگران زن برمیخوریم چراکه سینما عمدتاً در لذت بصری برای مخاطبان خلاصه میشود و بنا به نظریه لورا مالوی، نظریهپرداز و فیلمساز فمینیست، این نگاه خیره و چشمچران مخاطب سینماست که لذت بصری را به وجود میآورد و زن در مقام بازیگر، بانی این لذت میشود. من که عشق کشف چیزهای ناشناخته در سینما رادارم وقتی تصمیم گرفتم بگردم و اولین فیلمساز زن دنیا را پیدا کنم فکر کردم خیلی زود به نتیجه میرسم ولی واقعاً چند روزی افسرده شده بودم به هر کتاب مرجعی که فکر میکردم سر زدم. حتی کتاب “زن و سینما ” که فکر میکردم شاید بخشی از آن به این قضیه پرداخته باشد اما چیزی به دست نیاوردم. اما بعد از چند روز جستوجو کسی را کشف کردم که بهشدت شگفتزده شدم. یعنی کشف نخستین زن فیلمساز دنیا. کسی که همزمان با لومی یرها و برادران پاته سینما را در کمپانی عکس گامونت در پاریس به سال ۱۸۹۵ کشف کرد.
آلیس گی بلانش که اول جولای ۱۸۷۳ در پاریس متولد شد، در بیستسالگی در کمپانی گامونت که کارش فروش قطعات و دوربینهای عکاسی بود بهعنوان منشی استخدام شد. آلیس از طریق کار با دوربینها توانست جزئیاتی از تصویر متحرک را کشف کند و بهواسطه آگاهیاش از دوربینهای عکاسی و تجهیزات آن، توسط برادران لومیر که از مشتریان گامونت بودند در ۲۲ مارس ۱۸۹۵ دعوت به همکاری شد. چند ماه بعدازآن بود که سینما توسط لومیرها و آلیس گی بلانش کشف شد.
درحالیکه در اکثر کتابهای مرجع و مهم تاریخ سینما فقط نام ادیسون، برادران پاته و لومی یرها بهعنوان کاشفان سینما برده شده است.
بعدازاین کشف بود که آلیس از گامونت خواست یکی – دو صفحه بنویسد و آشنایانش آن را بازی ( اجرا ) کنند و این آغاز فعالیت حرفهای آلیس در مقام فیلمساز بود. بلانش در فاصله سالهای ۱۹۲۲-۱۸۹۶ بیش از ۴۰۰ فیلم کارگردانی کرد و با استفاده از گرامافونی که در کمپانی گامونت بود بیش از ۱۰۰ فیلم کوتاه ناطق ساخت.
آنچه در مورد آلیس گی بلانش علاوه بر اینکه نخستین فیلمساز زن دنیا بوده، جذاب است این است که او نخستین کسی بوده که داستان را وارد سینما کرده و اولین فیلم داستانی تاریخ سینما را در ۱۸۹۶ با عنوان پری کلمها ساخت. بلانش نهتنها اولین کسی بود که فیلم داستانی را کشف کرد بلکه اولین کسی بود که از نمای کلوز آپ در سینما استفاده کرد (هرچند که اولین کلوز آپ سینما را به دیوید وارک گریفیث منسوب کردهاند.) آلیس اولین فیلمسازی بود که رنگ را وارد سینما کرد و اولین فیلمسازی بود که فیلم نوآر ساخت و درباره همجنسگراها کارکرد. و اولین فیلمسازی بود که در آن زمان از پشت دوربین جلوتر آمد و درصحنه به هدایت بازیگران پرداخت. او یازده سال مدیر تولید کمپانی گامونت در فرانسه بود و “لویی فویاد” فیلمساز هم در کنار آلیس و در همان گامونت سینما را یاد گرفت.
آلیس در ۱۹۰۷ با هربرت بلانش ازدواج کرد و باهم به آمریکا رفتند و در ۱۹۱۰ نخستین استودیوی بزرگ تاریخ سینمای آمریکا پیش از هالیوود را به نام سولاکس در نیوجرسی راهاندازی کرد و در حقیقت اولین فیلمساز زنی بود که استودیویی متعلق به خود داشت. این استودیو تا ۱۹۱۴ در نیوجرسی فعال بود و طی این چهار سال بیش از ۳۲۵ فیلم آنجا ساخته شد. آلیس از ازدواجش با هربرت دو بچه داشت. در ۱۹۲۲ زمانی که هربرت عاشق یکی از بازیگران زن سینما شد، آلیس از او طلاق گرفت و به فرانسه برگشت و هرگز فیلم نساخت.
در ۱۹۵۵ نشان هنر فرانسه بهپاس یکعمر فعالیت تأثیرگذار در شکلگیری هنر سینما گرفت و در ۱۹۶۴ دوباره به آمریکا برگشت و در ۲۴ مارس ۱۹۶۸ در نیوجرسی درگذشت.
باوجوداینکه آلیس یکی از عوامل اصلی به وجود آمدن سینما بوده و فیلمهایش نقش مهمی در شکلگیری نظریه فمینیسم در سینما داشتند اما تا زمان چاپ کتاب خاطراتش در ۱۹۷۶، نقش او در تاریخ سینما بهکل نادیده گرفتهشده بود. علاوه بر کتاب خاطرات (اتوبیوگرافیک ) آلیس گی بلانش، آلیسون مک ماهان، پژوهشگر انگلیسی کتابی با عنوان: “آلیس گی بلانش، رؤیای تباهشده سینما ” درباره بلانش و کارهایش نوشته است. در بخشی از این کتاب ماهان مینویسد: “توانایی آلیس به لحاظ فعالیت در این عرصه در روزگاری که زنان از حضور کمتری در جامعه برخوردار بودند واقعاً قابلستایش است. اما باوجود تواناییهای او و همچنین با توجه به اینکه مورخان سینما او را نخستین فیلمسازی میدانند که داستان را وارد سینما کرد، اما به دلیل خوانش های نادرست از فمینیسم، هیچگاه فیلمهایش آنطور که درخورشان بود، دیده نشدند و جایزهای نگرفتند.” در حقیقت ماهان معتقد است آلیس قربانی وضعیت آن دوره جامعهاش شده و به دلیل فقدان ثبت تاریخی وقایع، نقش او در شکلگیری سینما هیچگاه دیده نشده است.
علاوه بر این کتاب، مارکز لوپاژ، فیلمساز فرانسوی نیز در سال ۱۹۹۵ فیلمی با عنوان “باغ گمشده: زندگی و سینمای آلیس گی بلانش” ساخت و به اعتقاد لوپاژ، این فیلم درباره زنی است که دنیای سینما را با یک عبارت دوکلمهای عوض کرد: “طبیعی باش” و مدام این نکته را سر صحنه به بازیگرانش گوشزد میکرد. فیلم لوپاژ، برخلاف تاریخ سینما که سعی در فراموش کردن آلیس بلانش دارد، دوست دارد او را زنده کند.